Kung isa ka sa mga kababaihang nakakaranas ng matinding sakit ng puson tuwing may regla, alam mo siguro kung gaano ito nakakaapekto sa iyong kalidad ng buhay. Hindi ka makapagtrabaho nang maayos, hindi ka makapaglaro o makapaglibang, at minsan ay hindi ka na rin makakain o makatulog dahil sa sobrang kirot.
Ang sakit ng puson na ito ay tinatawag na dysmenorrhea, at ito ay dulot ng pagko-contract ng mga kalamnan sa iyong matris upang maipalabas ang lining nito. Ang lining na ito ang nagiging dugo na lumalabas sa iyong ari kapag may regla ka.
Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga sumusunod:
- Ang mga sintomas ng dysmenorrhea
- Mga paraan upang maibsan ang mga sintomas ng dysmenorrhea.
- Ano ang mga uri ng dysmenorrhea?
- Ang top 11 na prutas na makakatulong kapag masakit ang puson or may regla.
- Ano ang mga epekto ng dysmenorrhea sa kalusugan at kalidad ng buhay ng mga babae?
- Maraming mitos (myths) at katotohanan ang kumakalat tungkol sa dysmenorrhea.
Mga Sintomas
Ang mga sintomas ng dysmenorrhea ay maaaring mag-iba-iba sa bawat babae, ngunit karaniwan nang kinabibilangan ng mga sumusunod:
- Matinding sakit sa puson, balakang, at likod
- Pagsusuka o pagduduwal
- Pagkahilo o pagkawala ng malay
- Pagpapawis o pamamaluktot
- Pagkabalisa o pagkainip
- Pagbabago sa bowel movement
- Paghihina o pagkapagod
- Pagiging sensitibo sa ilaw, tunog o amoy
Paraan Para Maibsan ang Sintomas
Ang mga sintomas ng dysmenorrhea ay maaaring tumagal mula ilang oras hanggang ilang araw, depende sa antas ng sakit at sa sanhi nito. Ang ilang mga paraan upang maibsan ang mga sintomas ay ang mga sumusunod:
- Maglagay ng mainit na kompres sa tiyan o likod
- Uminom ng maraming tubig o iba pang likidong hindi nakakairita sa tiyan
- Kumain ng masustansyang pagkain na mayaman sa fiber, iron, at calcium
- Umiwas sa caffeine, alcohol, at tobacco
- Mag-ehersisyo o mag-relaxation techniques tulad ng yoga o meditation
- Uminom ng over-the-counter na gamot tulad ng ibuprofen o naproxen
- Konsultahin ang doktor kung ang mga sintomas ay hindi gumagaan o kung may iba pang mga senyales ng impeksyon o komplikasyon
Ang mga sintomas ng dysmenorrhea ay maaaring mag-iba-iba sa bawat babae at sa bawat buwan. Ang ilan ay nakararanas ng mild na sakit na kayang tiisin, habang ang iba naman ay nakakaranas ng malubhang sakit na nakakaabala sa kanilang normal na aktibidad. Kung ang sakit ay hindi nawawala o lumalala pa, dapat kumonsulta sa doktor upang malaman kung may iba pang sanhi ang dysmenorrhea.
May mga gamot na maaari mong inumin upang maibsan ang sakit ng puson, tulad ng mga nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) na mefenamic acid o ibuprofen. Ang mga gamot na ito ay nakakapagbawas ng produksyon ng prostaglandins, ang mga hormone na nagpapasimula ng contraction sa matris.
Ano ang mga uri ng dysmenorrhea?
Ang dysmenorrhea ay may dalawang uri: primary at secondary.
Ang primary dysmenorrhea ay ang sakit na hindi sanhi ng anumang problema sa reproductive system. Ito ay dulot ng paglabas ng prostaglandin, isang kemikal na nagpapakipot at nagpaparelaks sa matris upang makapagregla. Ang primary dysmenorrhea ay karaniwang nagsisimula sa unang taon ng pagreregla at maaaring humupa habang tumatanda o matapos ang panganganak.
Ang secondary dysmenorrhea ay ang sakit na sanhi ng iba pang mga kondisyon sa reproductive system tulad ng endometriosis, adenomyosis, pelvic inflammatory disease, cervical stenosis o fibroids. Ang mga kondisyong ito ay maaaring magdulot ng pamamaga, impeksyon o pagbara sa matris o iba pang bahagi ng reproductive system. Ang secondary dysmenorrhea ay karaniwang nagsisimula sa mas matandang edad at maaaring lumala sa bawat buwan.
Ang gamot sa dysmenorrhea ay depende sa uri at sanhi nito. Ang mga over-the-counter pain relievers tulad ng ibuprofen o naproxen ay maaaring makatulong sa pagbawas ng prostaglandin at sakit para sa primary dysmenorrhea. Ang mga heating pad, ehersisyo, relaxation techniques o masahe ay maaari ring makapagbigay ng ginhawa.
Para sa secondary dysmenorrhea, kailangan munang malaman ang eksaktong kondisyon na nagdudulot nito upang makapagbigay ng tamang gamutan. Maaaring kailanganin ang mga antibiotics, hormonal pills, surgery o iba pang mga pamamaraan depende sa kaso.
Kung ang sakit ng puson ay hindi nawawala o lumalala kahit na gumamit na ng gamot sa dysmenorrhea, kumunsulta agad sa doktor upang malaman ang posibleng dahilan at solusyon.
Ang Top 11 na Prutas Na Makakatulong sa May Dysmenorrhea
Ngunit kung gusto mong subukan ang mga natural na paraan upang mapagaan ang iyong pakiramdam, maaari kang kumain ng ilang prutas na may mga benepisyo para sa iyong kalusugan at regla.
Narito ang ilan sa mga prutas na makakatulong, kapag masakit ang puson tuwing may buwanang dalaw o regla:
1. Saging. Ang saging ay mayaman sa potassium, isang mineral na nakakatulong sa pagregulate ng fluid balance at blood pressure sa katawan. Ang potassium ay nakakapagbawas din ng bloating at water retention na maaaring magdulot ng pananakit ng puson. Bukod dito, ang saging ay naglalaman din ng vitamin B6, isang vitamin na nakakatulong sa paggawa ng serotonin, isang neurotransmitter na nagbibigay ng good mood at relaxation.
2. Papaya. Ang papaya ay isa pang prutas na may mataas na potassium content. Ito ay naglalaman din ng papain, isang enzyme na nakakatulong sa pagtunaw ng pagkain at pag-alis ng toxins sa katawan. Ang papain ay nakakapagpababa din ng inflammation at cramps sa tiyan.
3. Mansanas. Ang mansanas ay mayaman sa antioxidants, tulad ng vitamin C at quercetin, na nakakapaglaban sa mga free radicals na nagdudulot ng oxidative stress at inflammation sa katawan. Ang mansanas ay naglalaman din ng pectin, isang soluble fiber na nakakatulong sa pagkontrol ng blood sugar levels at pagpapanatili ng gut health.
4. Avocado. Ang avocado ay isa sa mga pinakamasustansyang prutas na maaari mong kainin. Ito ay mayaman sa healthy fats, tulad ng omega-3 fatty acids, na nakakapagpababa ng inflammation at pain receptors sa katawan. Ang avocado ay naglalaman din ng magnesium, isang mineral na nakakarelax ng mga muscles at nerves.
5. Pineapple. Ang pineapple ay naglalaman ng bromelain, isang enzyme na nakakatulong sa pagtunaw ng protein at pag-alis ng bloating at gas sa tiyan. Ang bromelain ay nakakapagpababa din ng prostaglandins, ang mga hormone-like substances na nagdudulot ng uterine contractions at cramps.
6. Pakwan. Ang pakwan ay isa sa mga pinakamahusay na prutas para sa hydration. Ito ay binubuo ng 92% water, kaya naman nakakatulong ito sa pagpapalabnaw ng dugo at pagpapadulas ng menstrual flow. Ang pakwan ay naglalaman din ng citrulline, isang amino acid na nakakapagpabuti ng blood circulation at oxygen delivery sa mga tissues.
7. Guyabano. Ang guyabano ay isa pang prutas na may anti-inflammatory properties. Ito ay naglalaman din ng vitamin C, folate, iron, calcium, at potassium, na mga nutrients na kailangan para sa healthy menstruation.
8. Kiwi. Ang kiwi ay isa sa mga pinakamayamang pinagkukunan ng vitamin C, isang antioxidant na nakakapagpabuti ng immune system at collagen production. Ang kiwi ay naglalaman din ng actinidin, isang enzyme na nakakatulong sa pagtunaw ng pagkain at pag-alis ng constipation.
9. Dalanghita. Ang dalanghita ay isa sa mga citrus fruits na mabuti para sa may dysmenorrhea. Ito ay mayaman sa vitamin C, na nakakapagpababa ng inflammation at pain. Ang dalanghita ay naglalaman din ng hesperidin, isang flavonoid na nakakapagpabuti ng blood vessel function at blood flow.
10. Dragon Fruit. Ang dragon fruit ay isa sa mga exotic fruits na maaari mong subukan. Ito ay mayaman sa antioxidants, tulad ng vitamin C, beta-carotene, at lycopene, na nakakapagpababa ng oxidative stress at inflammation sa katawan. Ang prutas ng dragon ay naglalaman din ng iron, magnesium, at fiber, na mga nutrients na nakakatulong sa pagpapanatili ng healthy menstruation.
11. Kamatis. Ang kamatis ay mayaman din sa lycopene, pati na rin sa vitamin C at K, na nakakatulong sa pagpapalakas ng immune system at pagpapanatili ng bone health. Ang kamatis ay nakakatulong din sa pagbawas ng menstrual bleeding at pain.
Ano ang mga epekto ng dysmenorrhea sa kalusugan at kalidad ng buhay ng mga babae?
Ang dysmenorrhea ay may negatibong epekto sa kalusugan at kalidad ng buhay ng mga babae. Ayon sa ilang mga pag-aaral , ang dysmenorrhea ay nauugnay sa mga sumusunod na mga problema:
- Mas mataas na antas ng stress, anxiety, at depression
- Mas mababang self-esteem at body image
- Mas mahinang academic performance at productivity
- Mas madalas na absenteeism at presenteeism
- Mas mahirap na interpersonal relationships at sexual function
Ang dysmenorrhea ay isang hamon na kinakaharap ng maraming mga babae sa buong mundo. Ito ay may malaking implikasyon sa kanilang kalusugan, edukasyon, karera, at personal na buhay. Sa pamamagitan ng tamang kaalaman, pagkilala, at pagtugon sa kondisyong ito, maaari nating mapabuti ang kalagayan at potensyal ng bawat babae.
Maraming mitos (myths) at katotohanan ang kumakalat tungkol sa dysmenorrhea.
Narito ang ilan sa mga ito:
Mitos: Ang dysmenorrhea ay normal at dapat tiisin ng mga babae.
Katotohanan: Ang dysmenorrhea ay hindi normal kung ito ay nakakaapekto sa kalidad ng buhay ng isang babae. Hindi dapat tiisin ang sobrang sakit na dulot ng dysmenorrhea dahil maaari itong magpahiwatig ng iba pang mga problema sa kalusugan. May mga gamot at paraan na maaaring makatulong upang maibsan ang dysmenorrhea.
Mitos: Ang exercise ay makakasama sa mga may dysmenorrhea.
Katotohanan: Ang exercise ay makakabuti sa mga may dysmenorrhea dahil ito ay nakakatulong na mapaluwag ang mga kalamnan at mapababa ang antas ng prostaglandins, ang kemikal na nagpapaurong sa matris. Ang exercise ay maaari ring magbigay ng endorphins, ang natural na painkillers ng katawan.
Mitos: Ang pag-inom ng malamig na tubig o pagkain ng ice cream ay makakapagpalala ng dysmenorrhea.
Katotohanan: Walang siyentipikong ebidensya na nagpapatunay na ang pag-inom ng malamig na tubig o pagkain ng ice cream ay makakapagpalala ng dysmenorrhea. Ang pag-inom ng sapat na tubig at pagkain ng masustansyang pagkain ay mahalaga para sa kalusugan ng reproductive system.
Mitos: Ang paggamit ng tampon ay makakapagdulot ng infection o toxic shock syndrome.
Katotohanan: Ang tampon ay ligtas gamitin kung susundin ang tamang paraan at palitan ito nang madalas. Ang infection o toxic shock syndrome ay maaaring mangyari kung mag-iwan ng tampon sa loob ng matris nang sobrang tagal o kung gumamit ng tampon na hindi malinis.
Konklusyon
Sa pagtatapos ng artikulong ito, nais kong bigyang-diin ang kahalagahan ng mga prutas na natural na lunas para sa dysmenorrhea. Ang dysmenorrhea ay isang kondisyon na nakakaapekto sa maraming kababaihan sa buong mundo, at nagdudulot ng matinding sakit at hirap sa panahon ng kanilang regla. Ang mga prutas ay mayaman sa mga bitamina, mineral, antioxidants, at phytochemicals na maaaring makatulong sa pagpapaluwag ng mga sintomas ng dysmenorrhea. Ang ilan sa mga prutas na mabuti para sa dysmenorrhea ay ang papaya, saging, mansanas, at pakwan. Ang mga prutas na ito ay may anti-inflammatory, antispasmodic, analgesic, at diuretic na mga katangian na nakakabawas ng pamamaga, kalamnan ng matris, sakit, at pagbubukol. Ang mga prutas ay hindi lamang masustansya at masarap, kundi mura at madaling hanapin din. Kaya naman, hinihikayat ko ang lahat ng mga kababaihan na magkaroon ng mas malusog at mas masayang buhay sa pamamagitan ng pagkain ng mga prutas na natural na lunas para sa dysmenorrhea.
Kung ang iyong dysmenorrhea ay dulot ng isang medikal na kondisyon tulad ng endometriosis o fibroids, maaaring kailanganin mong sumailalim sa mas espesyal na paggamot tulad ng surgery o iba pang mga prosedura. Ang iyong doktor ay makakapagbigay sa iyo ng pinakamahusay na opsyon batay sa iyong kalagayan at mga layunin.
Ang dysmenorrhea ay isang karaniwang problema na nararanasan ng maraming kababaihan. Hindi mo kailangang magtiis ng sakit sa bawat buwan. Mayroong mga paraan upang mapabuti ang iyong kalusugan at kaginhawaan. Huwag mag-atubiling humingi ng tulong mula sa iyong doktor kung ikaw ay nakakaramdam ng hindi normal o hindi mapigilang sakit sa iyong regla.